Obniżenie wpłat na PFRON a schorzenia szczególne – kluczowe zasady i najczęstszy błąd pracodawców w przypadku schorzenia 02-P
Pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami mogą – na podstawie obowiązujących przepisów – obniżać obowiązkowe wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Jednym z najczęściej stosowanych mechanizmów jest wykorzystanie tzw. schorzeń szczególnych, które dają możliwość zwiększenia wskaźników obniżenia wpłat. Aby jednak skorzystać z tego uprawnienia, konieczne jest spełnienie kilku warunków formalnych – w tym jednego, który często bywa pomijany.
Czym są schorzenia szczególne?
Schorzenia szczególne to wybrane jednostki chorobowe lub rodzaje niepełnosprawności, które – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej – umożliwiają pracodawcom korzystanie z dodatkowych preferencji w obszarze rehabilitacji zawodowej i ulg we wpłatach na PFRON. Przykładem jest symbol 02-P, odnoszący się do chorób psychicznych.
Uwzględnienie takiego schorzenia w dokumentacji pracownika umożliwia zwiększenie tzw. współczynnika wpłat do PFRON, a tym samym realne zmniejszenie obowiązkowych wpłat.
Najważniejsza zasada: zaświadczenie lekarza specjalisty, jeśli orzeczenie nie jest „na stałe”
Wielu pracodawców błędnie zakłada, że każde orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ze wskazanym symbolem schorzenia szczególnego wystarczy, aby skorzystać z podwyższonych preferencji a mowa tutaj o symbolach które widnieją na orzeczeniach o niepełnosprawności 01-U (upośledzenie umysłowe), 04-O (znaczne upośledzenie widzenia – ślepota oraz niedowidzenie), 06-E (epilepsja).
Tymczasem przepisy jasno wskazują, że: Jeżeli pracownik nie ma orzeczenia z symbolem 02-P wydanego na stałe, konieczne jest dostarczenie dodatkowego zaświadczenia od lekarza specjalisty.
Wyjaśnienia do formularza DEK-1-O oraz INF-1 – są to formularze, które składasz podczas gdy obowiązują Cię wpłaty do PFRON lub zatrudnisz powyżej 25 etatów i osiągasz odpowiedni wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Schorzenia szczególne dotyczą osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym.
Do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym ze schorzeniami szczególnymi wliczasz pracownika od dnia przedstawienia pracodawcy dokumentu potwierdzającego występowanie takiego schorzenia (art. 2a ust. 4 ustawy).
Występowanie schorzenia szczególnego dokumentujesz:
- orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność z symbolem przyczyny niepełnosprawności 01-U (upośledzenie umysłowe), 04-O (znaczne upośledzenie widzenia – ślepota oraz niedowidzenie), 06-E (epilepsja),
- innym dokumentem, z którego w sposób jasny i zrozumiały dla osób bez przygotowania medycznego wynika fakt występowania schorzenia szczególnego np. zaświadczeniem lekarskim, kartą leczenia szpitalnego itp. Zaświadczenie lekarskie wystawia lekarz specjalista w danej dziedzinie medycyny. Lekarz medycyny pracy nie jest lekarzem specjalistą. Inny dokument nie musi wskazywać konkretnego schorzenia szczególnego. Wystarczające jest wskazanie, że szczególnych wymienionych w rozporządzeniu z dnia 18 września 1998 r.
Uwaga: Orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność z symbolem 02-P (choroba psychiczna) wydanym na stałe, potwierdzisz występowanie schorzenia szczególnego jakim jest przewlekła choroba psychiczna. Gdy orzeczenie z symbolem 02-P nie jest wydane na stałe, to występowanie przewlekłej choroby psychicznej potwierdzisz dodatkowym dokumentem, z którego treści w sposób jasny i zrozumiały dla osób bez przygotowania medycznego będzie wynikać ten fakt.
Dlaczego kompletna dokumentacja jest tak ważna?
Brak ważnego zaświadczenia specjalisty w przypadku orzeczeń czasowych może skutkować:
- zakwestionowaniem prawa do obniżenia wpłat,
- koniecznością dopłaty zaległych kwot na PFRON,
- a nawet problemami podczas kontroli PFRON.
W praktyce oznacza to realne ryzyko finansowe dla pracodawców, a przecież formalne zabezpieczenie dokumentów jest proste i nie wymaga dużych nakładów.
Jak prawidłowo udokumentować schorzenie szczególne?
- Sprawdź, czy pracownik ma orzeczenie z symbolem schorzenia szczególnego (np. 02-P).
- Zweryfikuj, czy orzeczenie jest wydane na stałe.
- Jeśli tak – nie są wymagane dodatkowe dokumenty.
- Jeśli orzeczenie jest czasowe – poproś pracownika o dostarczenie zaświadczenia od lekarza specjalisty.
- Zarchiwizuj dokumentację i odnotuj schorzenie w systemie kadrowym.
Tak przygotowane dane można bezpiecznie wykorzystywać w procesie obliczania ewentualnego obniżenia wpłat na PFRON.
Podsumowanie
Obniżenie wpłat na PFRON z tytułu zatrudniania osób ze schorzeniami szczególnymi to realna korzyść finansowa dla pracodawców, ale wymaga zachowania określonych procedur. Kluczowy, a często pomijany element to zaświadczenie lekarza specjalisty, jeżeli pracownik nie ma orzeczenia z odpowiednim symbolem a w przypadki 02-P dochodzi jeszcze aspekt wydania dokumentu na stałe.
Dbałość o prawidłową dokumentację nie tylko zabezpiecza przed problemami podczas kontroli, ale również pozwala w pełni legalnie korzystać z ulg i preferencji przewidzianych w przepisach.
Masz pytania?
Zadzwoń: 600 986 874
Napisz: e.gorecka@av-kancelaria.pl
KONTAKT
Masz pytania?
Nazywam się Elżbieta Górecka. Jako ekspert kadrowo-płacowy zajmuję się również tematyką PFRON. W kwestiach PFRON od ponad 10 lat wspieram firmy z sukcesem pozyskując dla nich dofinansowania do pensji pracowników oraz obniżając obowiązkowe wpłaty do PFRON.
PFRON, szkolenia, dofinansowania i wpłaty.
ul. Wiejska 10, 44-200 Rybnik