W październiku 2023 roku projekt ustawy UD55, przewidujący wzrost dofinansowań do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami, trafił do Stałego Komitetu Rady Ministrów. Wkrótce wejdzie on pod obrady parlamentu.
Tu możecie sprawdzić na jakim etapie jest projekt ustawy: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12387901/katalog/13073307#13073307
Projekt ten zakłada zwiększenie wsparcia finansowego dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami, jednak opinie w tej sprawie są podzielone. Przyjrzyjmy się szczegółom planowanych zmian i ich możliwym konsekwencjom dla rynku pracy osób z orzeczeniem.
Nowe dofinansowania – jakie zmiany proponuje projekt?
Główne założenie projektu UD55 to wzrost kwot dofinansowań do pensji pracowników z orzeczeniem o 15%. Obecne stawki, wprowadzone na początku 2023 roku, obejmują:
• 2 400 zł dla pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
• 1 350 zł dla pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 500 zł dla pracownika z lekkim stopniem niepełnosprawności.
W przypadku pracowników ze schorzeniami specjalnymi (takimi jak choroby psychiczne, epilepsja czy upośledzenie umysłowe), kwoty te są wyższe i wzrastają w zależności od stopnia niepełnosprawności.
Nowe przepisy zakładają zwiększenie wsparcia do:
• 2 760 zł dla pracowników ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
• 1 550 zł dla pracowników z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 575 zł dla pracowników z lekkim stopniem niepełnosprawności.
Wzrost płacy minimalnej a potrzeba zwiększenia wsparcia
Projekt pojawił się w odpowiedzi na wzrost płacy minimalnej, która od stycznia 2025 roku wzrośnie do 4 666 zł brutto (5621,60 zł koszt całkowity pracownika). Wyższa płaca minimalna oznacza również wzrost kosztów zatrudnienia, które pracodawcy muszą ponosić. W ocenie ekspertów oraz Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw proponowany wzrost o 15% jest jednak niewystarczający, aby zapewnić odpowiednią równowagę między rosnącymi kosztami a wsparciem finansowym z PFRON. Przykłady z 2023 roku pokazują, że dofinansowania pokrywały wówczas:
• 57,1% kosztów zatrudnienia osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
• 32,1% kosztów zatrudnienia osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 11,9% kosztów zatrudnienia osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności.
Przy wzroście płacy minimalnej do 4 666 zł oraz dofinansowaniach powiększonych o planowane 15%, nowe wsparcie pokryje jedynie:
• 49,1% kosztów zatrudnienia osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
• 27,6% kosztów zatrudnienia osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 10,2% kosztów zatrudnienia osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności.
Wpływ dofinansowań na rynek pracy osób z niepełnosprawnościami
Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami organizacyjnymi i finansowymi, szczególnie dla małych i średnich firm. Dlatego wysokość wsparcia z PFRON stanowi dla pracodawców istotny czynnik decyzyjny. Niestety, przy szybko rosnących kosztach zatrudnienia proponowane 15% wzrostu może być niewystarczające, aby zachęcić do zatrudniania pracowników z orzeczeniem. Może to wpłynąć na wskaźniki zatrudnienia w tej grupie, które według danych GUS i PFRON w ostatnich latach, mimo wzrostów, nadal wymagają wsparcia i aktywizacji.
Jakie jeszcze zmiany czekają pracodawców?
Nowe przepisy, oprócz zwiększenia dofinansowań, przewidują także zmiany proceduralne związane z kontrolą pracodawców przez PFRON. Już od października 2023 roku obowiązuje nowe rozporządzenie regulujące tryb i sposób przeprowadzania kontroli. Nowe zasady mają na celu zwiększenie przejrzystości rozliczeń i eliminowanie nieprawidłowości. Dla wielu przedsiębiorców oznacza to konieczność bardziej rygorystycznego przestrzegania zasad dokumentacyjnych, aby uniknąć ryzyka zwrotu nieprawnie pobranych środków.
Czy proponowane zmiany wystarczą?
Choć wzrost dofinansowań jest krokiem w dobrym kierunku, wielu ekspertów uważa, że w obecnych warunkach rynkowych wsparcie powinno być wyższe, by realnie pomóc pracodawcom w ponoszeniu kosztów zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. W najbliższych miesiącach z pewnością czeka nas ożywiona debata na temat tego, jak dostosować wsparcie z PFRON do potrzeb rynku pracy oraz wyzwań ekonomicznych.
Nowe przepisy mogą otworzyć nowe możliwości zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnościami – pod warunkiem, że wsparcie finansowe będzie rzeczywiście adekwatne do rosnących kosztów pracy.
KONTAKT
Nazywam się Elżbieta Górecka. Jako ekspert kadrowo-płacowy zajmuję się również tematyką PFRON. W kwestiach PFRON od ponad 10 lat wspieram firmy z sukcesem pozyskując dla nich dofinansowania do pensji pracowników oraz obniżając obowiązkowe wpłaty do PFRON.
PFRON, szkolenia, dofinansowania i wpłaty.
ul. Wiejska 10, 44-200 Rybnik